• Home
  • POLITICS
  • Eso lyaNujoma inali poleka iilalo yiihakanwa yaLubango
YA HALA OMAYAMUKULO: Omunashipundi pakathimbo gwoBWS, Oiva Angula. ETHANO: EKULU
YA HALA OMAYAMUKULO: Omunashipundi pakathimbo gwoBWS, Oiva Angula. ETHANO: EKULU

Eso lyaNujoma inali poleka iilalo yiihakanwa yaLubango

BWS ya ti Nujoma okwali ependafule
Ehangano lyoBWS olya koleke onkandangala ya dhanwa kuNujoma mokupala ondjila yemanguluko lyaNamibia.
Elizabeth Kheibes
Ehangano lyoBreaking the Wall of Silence (BWS) olya holola kutya eso lyomupresitende gwotango gwaNamibia, Sam Nujoma, “inali dhimbitha iihakanwa omahepeko ye ga ningilwa” pethimbo lyelelo lye sho ya li kombanda. Nujoma, ngoka a mana oondjenda dhe momasiku 8 Febuluali 2025 mepipi lyoomvula 95, okwa talika ko koyendji onga oye a eta emanguluko moNamibia, ashike uuthiga we otau hokololwa kaantu sha yooloka.



Nonande Aanamibia oyendji naaleli yopaigwana oya simaneke Nujoma molwa onkandangala a dhana mokumangulula oshilongo, BWS, ehangano tali kondjele uuyuuki woohailwa mekondjo, olya pititha omukanda moka itaya yolo nande, itaya popile endopo lye okutya ko sha "komahepeko" gopethimbo lyiita yekondjelomanguluko. “Eeno, miipyu nenge miitalala, kape na omuntu a li e na oonkondo nenwethe mo enene mopolitika yaNamibia e vule Nujoma; okuza pethimbo lyekondjelomanguluko sigo opethimbo ndika lyehulilo lyoondjenda dhe. Nujoma okwa nwetha mo nawa noshowo nayi onakuyiwa yoshilongo shetu,” omunashipundi ta kwathele gwehangano lyoBWS, Oiva Angula a ti. Ehangano lyoBWS olya koleke onkandangala ya dhanwa kuNujoma mokupala ondjila yaNamibia a manguluka, ashike okwa dhenge omuthindo kutya elelo lye olya taaguluka unene nokuyona uuthemba womuntu. Shi ikolela ku Angula, ehangano olya pula nale mboka ye ya fikile nomalusheno, ye ya mangele po nokweedhilila moondholongo, noye na mo olunyala mokukana kwaamboka taya fekelwa ya li oopapeta haya lopota yakwawo komutondi pethimbo lyiita, unene mookamba dhomatelendja omawinayi moLubango moAngola. “Ewiliko lye ongo omupresidente gwoSWAPO pethimbo lyiita yekondjelomanguluko, olya nyatekwa kemono lyiihuna noonkondo lyaakwiita- okufikwa nomalusheno, okweedhililwa mondholongo pwaa na epangulo, omaso, nokukana kwaakwiita yaa na ondjo mboka, inaya monika nenge ya dhumwe sigo okonena, mboka ya li muupongekwa moZambia nomoAngola,” omukanda gwehangano lyoBWS gwa hokolola. Shi ikolela kehangano lyoBWS, Nujoma okwa li e na oompito dha gwana okutya ko sha kepandja ndika ewinayi mondjokonona yaNamibia ashike okwa ndopa oku shi ninga. “Nujoma okwa li e na ompito yokuungaunga noshikumungu shoondaadhi moLubango pethimbo ndiyaka lyekondjelomanguluko, ashike mupya munene, uukwatyankalo wokukala omuleli ‘omunamatokolo’ noha‘longo iilonga’ inau holoka oshikando shika, shoka she eta opo oonkwatwa ndhika dhetanga lyokakulumbwati naakwiita yalwe ya hepekwe nonyanya kwaakwiita ooyakwawo,” Angula a ti. Nonande oonkambadhala odhindji odha ningwa, ehangano lyoBWS inali pewa nale ompito yokuya moonkundathana naNujoma kombinga yomahepeko ngaka. Ongundu ndjika oya yana omukalo ngoka tayi ti ogwokatongo ngele tashi ya kedhiminathano po lyopashigwana. “Nonande pe na omulandu gwongundu yoSWAPO gwokweeta po edhiminathano po lyaatondi aakulu – ngele aatondi shili nenge yiifundja, ehangano BWS inali pewa nale ompito yokuya moonkundathana naNujoma okwaadha omalalakano gokudhiminathana po nokumona uuyuuki mboka wa popilwe ku Desmond Tutu,” Angula a ti.



Uuthiga wEtopoko

Nujoma ngoka a valwa mo1929, okwa wilike ongundu yoSWAPO uule woomvula omilongo ne, nokwa kwatele komeho iita yekondjelomanguluko lyaNamibia okuza mepangelo lyokatongotongo lyaSouth Afrika. Okuza pemanguluko mo1990, okwa ningi omupresitende gwotango gwaNamibia, nokwa lela iikako itatu sigo zi ko koshipundi mo2005. Ewiliko lye lyaNamibia a manguluka olya eta po omilandu dhokudhiminathana po nokukondjela ekoko lyeliko lyoshilongo, ashike olya kala wo nomahokololo gomathiminiko papolitika nuutondwe waatondi yawo. Ehangano lyoBWS olya holola euvonayi lyawo sho Nujoma a mana oondjenda dhe inaa ungaunga noshikumungu shika. “Eso lye olya eta ehulilo lyuukalipo we kombanda yevi ashike inali dhima po omadhimbuluko omawinayi gomahepeko oohailwa oyendji naakwiita yoSwapo ye ende mugo muupongekwa melelo lye,” ehangano lya holola. Ehangano olya kolekulula eitulomo lyalyo mokukondjela uuyuuki nokulonga noshili, tali ti kutya ekondjo okukonekwa nokupulwa edhimino po otali tsikile natango. “Mongashingeyi, ehangano lyoBWS natango otali tsikile noonkambadhala dhalyo okuya moonkundathana naaleli yoSWAPO naaleli yopapangelo ye li po ngashingeyi, okwaadha oshilalakanenwa shedhiminepo lyashili okupitila mo mepopilo lyiihakanwa yomomatelendja gaLubango – mboka ya kanitha oomwenyo dhawo naamboka ya kana ya kanenena, natse mboka tu li momwenyo wo,” Angula a ti.

Comments

Namibian Sun 2025-03-03

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment