OMPUMBWE: Okwaahagwanithapo iilonga okuza kaakonaakoni yoonkalo dhaaniilonga otashi etitha omahangano inaga shangithwa giidhope miikumungu yaaniilonga.
ETHANO: LYA ZA MOOMPUNGULILO
OMPUMBWE: Okwaahagwanithapo iilonga okuza kaakonaakoni yoonkalo dhaaniilonga otashi etitha omahangano inaga shangithwa giidhope miikumungu yaaniilonga. ETHANO: LYA ZA MOOMPUNGULILO

Epangelo tali pelwa ombedhi eponokelo lyongeshefa

Aanilonga ya kanitha einekelo maakonaaakoni yonkalo yaaniilonga
Aatseyi nawa yonkalo yaaniilonga oya popi kutya okwaahagwanithapo iinakugwanithwa okuza kaakonaakoni yiilonga osho sha etitha ngashiingeyi omahangano inaga shangithwa onga omakalelipo gaaaniilonga ga ponokele oongeshefa dhoka tadhi yi pondje omilandu dhaaniilonga.
JEMIMA BEUKES
Ope na woo omaiyuvo kutya aakonaaakoni yaaniilonga moshilongo kaye wetike na itaya gwanithwapo iilonga yawo naashoka osha etitha aaniilonga ya kanitha einekelo muyo.

Omahangano ngaashi Affirmative Repositioning (AR) oshowo Namibia Economic Freedom Fighters (NEFF) muule woomwedhi dha piti, oga kala nokutalelapo omahala giilonga moka aaniilonga ya nyenyeta oonkalo dhawo dhiilonga.

Ehangano lyoAR Revolutionary Union, ndyoka inali shangithwa natango, muule oomwedhi dha piti olya kala tali talelepo omahala giilonga unene gAaChina nokupataneka oonkalo dhaaniilonga momahala ngoka.

NEFF naye ngashiingeyi okwa wayimine AR. Momaandaha ehangano ndyoka lya yi mehala lyiilonga lyehangano lyoCheetah Cement pwaahena oshilage nokuyalundila kutya otaya kutu miilonga aakwashigwana yaChina yaahena omikanda dhiilonga poompito dhiilonga dhoka tadhi vulu okulongwa kaakwashigwana yaNamibia.

Pethimbo lyetalelepo ndyoka NEFF okwa pula opo a mone omikanda dhiilonga dhaakwashigwana mboka na oya popi kutya inaya pumbwavokuninga oshilage mokukonaakona omanyenyeto ngoka.

Oya li ya haluthwa kokwaadha aakwashigwana yaChina taya kombo, iilonga mbyoka tayi vulu okulongwa kAaNamibia.

Dr Michael Uusiku Akuupa, omukomeho gwoLabour Resource and Research Institute (LaRRI), okwa popi kutya oshi li uuthemba wekotampango kAaNamibia ya wayimine ehangano kehe ekalelipo lyaaniilonga lya shangithwa, na ehangano kehe lya shangithwa otali vulu okukalekapo aaniilonga.

Okwa gwedhapo kutya omanga Ombelewa yaKomufala gwAaniilonga oyo hayi shangitha omahangano omakalelipo gaaniilonga kashi li mondjila omugandji gwiilonga a ye moonkundathana nomahangano inaga shangithwa onga omakalelipo gaaniilonga.

Okwa tsikile kutya otashi hokitha sho oongundu dhopolotika dhoka inadhi shangithwa kOmbelewa yaKomufala gwAaniilonga tadhi dhana mokapale hoka ka nuninwa omahangano gaaniilonga ngoka ga shangithwa.

Okwa tsikile kutya shoka otashi etitha omapulo kutya omolwashike tashi holoka? omolwaaashoka omahangano gaaniilonga itaga longo nenge omolwaashoka aaniilonga ya kanitha einekelo momahangano gaaniilonga?

Okwa tsikile kutya omapulo gamwe ga gwedhapo ongaashi kutya oongundu dhopolotika dhoka tadhi ningi ngaaka otashi shi ningile okumona iitsa yopapolotika? Okwa tsikile kutya oongundu dhopolitika otadhi vulu okukala dhi na oshisho naaniilonga ihe nadhi gandje ompito kwaamboka ye na oshinakugwanithwa shoka paveta ya longe iilonga yawo.

Okwa popi kutya Ombelewa yaKomufala gwAaniilonga nayi longe iilonga yawo nokunyanyangitha uuyelele kombinga yomahangano omakalelipo gaaniilonga opo aaniilonga ya kale ye na ontseyo kutya otaya ka konga ekwatho peni uuna yiiyadha mompumbwe.

Pahapu dhe omahala giilonga ngoka kage na aakalelipo yaaniilonga oga tegelela aluhe omaupyakadhi uune kwa holoka uupyakadhi miilonga.

Amushanga gwoNamibian Financial Institutions Union, Asnath Zamuee okwa popi kutya aaniilonga oye na uuthemba okukwatathana nomahangano gaaniilonga nenge omahangano inaga shangithwa onga omakalelipo gaaniilonga.

“Okuza kombinga yomugandji gwiilonga, omahangano gaaniilonga oshowo omahangano kehe oga pumbwa okushanga nokupula ethimbo okuya momahala ngoka molwaashoka ogeli omahala gaagandji yiilonga. Otashi vulu okukala uupyakadhi wokuya mehala lyaantu inashi pitikwa ihe natango ethimbo lyimwe oshiikwatelela komaihumbato gomugandji gwiilonga nethimbo limwe omaihumbato gawo ohaga etitha elongitho lyoonkondo.”

Omutseyinawa gwonkalo yiilonga, Herbert Jauch okwa popi kutya ompumbwe oyo tayi etitha omaupyakadhi gomakwatathano giilonga, unene sho Namibia e na omwaalu omushona gwaakonaakoni yonkalo yaaniilonga.

Comments

Namibian Sun 2025-04-19

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment