COMPLIANCE:  Churches face pressure to comply with the Financial Intelligence Act as concerns grow over-exploitation. Photo contributed
COMPLIANCE: Churches face pressure to comply with the Financial Intelligence Act as concerns grow over-exploitation. Photo contributed

Ehangano lyoFIC itali yolo noongeleka

Esiku lyahugunina lyokwiiyutha kOveta yEkongitho lyIiniwe olya hedha popepi
Ehangano lyoFinancial Intelligence Centre olya hala okukwashilipaleka kutya oongeleka nomahangano galwe kaage shi gontanitho itaga kala uuholameno woongangala.
Nikanor Nangolo
Oongeleka nomahangano galwe kaage shi gontanitho taga longele moNamibia naga holole nokugandja uumbangi waa mpoka hapu zi omakwatho gawo gopashimaliwa, ishewe naya tume omishangwahokololo dhopashimaliwa dhokomumvo aluhe konima yomvula yimwe( oomwedhi 12 )– ngele hasho Ehangano lyoFinancial Intelligence Centre (FIC) otali ya katukile onkatu.

Mokutula miilonga Oveta yElongitho lyIiniwe yomo2012, Ehangano lyoFIC otali pumbwa wo uumbangi kutya iiniwe yoongeleka nomahangano galwe kaage shi gontanitho otayi kalelwa po meudhililo, noya longithwa momukalo gumwe tagu iyutha komalalakano golela gomahangano ngaka.

Omahangano oga tegelela gu ulike omawilikongundu nenge uukomitiye wewiliko, shi ikolela kuunene wago, kiitayi, koonzo nokiinyangadhalwa yago. Mboka taya ka pewa oshigwanakugwanithwa shoka naya kale ye na uulongelwe nowino tayi pumbiwa miilonga mbyoka, aanashili nohaya iyutha komifango dhomondjila. Naya etelele wo omanyala ga za kopolisi.

Onzapo yepitikilo nenge olisensa yehangano nayi gandjwe uuna tayi pulwa nomahangano naga kale nomiyelo dhe egulukila aakonakoni mboka taya konakona olunza lwiiyemo opo aayambidhidhi yawo, oonakumona omauwanawa nooyene yomahangano ya tseyike. Shika osho oshitopolwa shoonkambadhala dhehangano lyoFIC okukondjitha ekengelelo lyiimaliwa nokuyambidhidha uukulo moshilongo.

Elongitho nayi lyoonkondo

Etaandelo lyoongeleka oompe moNamibia olye eta elimbililo moshigwana nomaatotiveta, oyendji yendji otaya pula ekondololo lya kwata miiti li kale po uuna tapu totwa nokushangithwa ongeleka ompe noshowo miinyangadhalwa yawo yesiku nesiku.

Okwaapo kwokondolola ombwanawa nehokololitho lyomahangano gopambepo oshe eta aasita naawiliki yamwe yopambepo ya kale noonkondo dha pitilila. Moompito odhindji, oonkondo ndhika ihaa dhi kondololwa odha vala ehepeko lyaakwanegongalo – taya hepekwa pamadhiladhilo, painiwe nokolutu wo.

Omahokololo oga ha kombinga yaasita taya thiminike aakwanegongalo ya lye omikuli dhi kaleke aasita monkalamwenyo ya fa yomukengeli. Omalimbililo oge ya sho aakwanegongalo haya vulu nookuli okuya ponkatu sigo ya landitha po omagumbo niihauto yawo, ashihe shoka otashi ningwa nelalakano opo aakwanegongalo ya mone omayambeko( omauvaneko) okupitila maasita yawo, uuna taya uvanekelwa omauyamba nenge oondjokana.

Dha yela

Okuhwepopaleka oprosesa, Ehangano lyoFIC olya ndjandjukununa kondandalunde iipumbiwanima yi na okugwanithwa po, oshiholelwa, okugandja uumutse woshilongo waayambidhidhi pashimaliwa, ombapila yeziminino lyokukala ongeleka, omikanda dhewiliko nomilandu adhihe dhokuungaunga niiniwe. Oongeleka nomahangano galwe kaage shi gontanitho oga tegelelwa ga kale nomishangwa dha yela dhi na sha nolunza lwiiyemo yawo nolwiinyangadhalwa yayo.

“Okwiishangitha nEhangano lyoFIC kashi shi owala oshinakugwanithwa shopaveta, osho onkatu ya simana yokukwashilipaleka eyambidhidho lyaamboka ya pumbwa omakwatho moNamibia oli li paushili,” Ehangano lya holola metumwalaka lyalyo lya piti miikundaneki oshiwike shika.

Omahangano gi ishangitha nale nehangano lyoFIC naga gandje omauyelele gago gopethimbo sha landulula omalunduluko mOveta yElongitho lyIiniwe, ndjoka ya tulwa miilonga mu Juni 2023. Esiku lyahugunina lyokutuma omishangwahokololo dhopashimaliwa dhomumvo 2024 olyo eti-31 Januali 2025.

Omunashipundi gwehangano lyoAlliance of Christian Churches in Namibia Reverend Dolly Nengushe okwa holola elimbililo lye molwa oolisensa dhoongeleka dhi ishangitha noFIC dha lata.

Okwa lombwele oshifo shoNamibian Sun ohela kutya omanga oongeleka odhindji odhi ishangitha, odha tegelela natango oolisensa tadhi zi koFIC. “Ondi itaala shika oshe etwa koosystema dhawo tadhi ende kashona nenge dha vulwa, tashi vulika she etwa komaindilo ogendji inaashi tegelelwa. Ehangano lyoFIC olya ungaunga naashika ethimbo ele. Otwa kala moonkundathana nayo, sigo oponkatu yokuhiya oshigongi tu kundathane oshikumungu shika,” okwa ti.

“Hakutya oongeleka kashi dhi shi Oveta yElongitho lyIiniwe. Ando dhaa na na uuyelele, tse ongehangano, otatu kambadhala okweeta po opolohalama moshitopolwa kehe yokulonga oshigwana kombinga yelelo ewanawa. Otatu tala wo komaishangitho gIiniwe nokokwiiyutha kOveta,” okwa gwedha po.

Pateni omayalulilombaanga gawo

Mumvogu, oongeleka odha yemata sho taku hokololwa ehangano lyoFIC lya tseyithile oombanga dhi pate pakathimbo omayalulilombaanga yoongeleka dhimwe, ihe etokolo ndika olya lunduluka lwanima nomayalulilombaanga oga tsikile nokulonga ngoshito. Esiku lyahugunina lyokwiishangitha kohi yOveta yalundululwa yIiniwe yomo2023 olya gwedhelwa sigo eti- 31 Kotoba 2023, konima sho esiku lyahugunina lya li 29 Septemba 2022.

Onkatu ndjika petameko oya li ya tegelela omahangano agehe kaage shi gontanitho moNamibia gi ishangitha nokwiiyutha komikalo tadhi dhengele dhokungaunga nomishangwa dhiiniwe, naakwambepo yamwe oya lulilwa.

Mokuyamukula ketaandelo enene lyoongeleka, Ongongahangano yOongeleka moNamibia (CCN) oyi indile opo ekondololo lyoongeleka opo li kale lya kindja.

Omwedhi gwa zi ko, Omupresidente gwoCCN Pastoli Enoch Sakama okwi indile ku landulwe iipumbiwanima yoPambiimbeli uuna taku totwa ongeleka, ta dhenge omuthindo kutya aawiliki yopambepo naya hokololithwe kolutuwiliki lwooitaali lu li pambelewa.

[email protected]

Comments

Namibian Sun 2024-10-04

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

European Championships Qualifying: Bristol City 0 vs 0 Sheffield Wednesday | Stoke City 6 vs 1 Portsmouth | Sheffield United 1 vs 0 Swansea City | Preston North End 3 vs 0 Watford | West Bromwich Albion 0 vs 1 Middlesbrough | Sunderland 2 vs 0 Derby County | Queens Park Rangers 1 vs 3 Hull City | Norwich City 1 vs 1 Leeds United | Luton Town 2 vs 2 Oxford United | Coventry City 3 vs 0 Blackburn Rovers | Cardiff City 1 vs 0 Millwall FC | Burnley 1 vs 0 Plymouth Argyle English Championship: Bristol City 0 vs 0 Sheffield Wednesday | Stoke City 6 vs 1 Portsmouth | Sheffield United 1 vs 0 Swansea City | Preston North End 3 vs 0 Watford | West Bromwich Albion 0 vs 1 Middlesbrough | Sunderland 2 vs 0 Derby County | Queens Park Rangers 1 vs 3 Hull City | Norwich City 1 vs 1 Leeds United | Luton Town 2 vs 2 Oxford United | Coventry City 3 vs 0 Blackburn Rovers | Cardiff City 1 vs 0 Millwall FC | Burnley 1 vs 0 Plymouth Argyle #N/A Currency: GBP to NAD 22.95 | EUR to NAD 19.25 | CNY to NAD 2.48 | USD to NAD 17.44 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.28 | EGP to NAD 0.35 | KES to NAD 0.13 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.65 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.18 | RUB to NAD 0.18 | INR to NAD 0.21 | USD to DZD 132.61 | USD to AOA 915 | USD to BWP 13.21 | USD to EGP 48.3 | USD to KES 128.5 | USD to NGN 1657.11 | USD to ZAR 17.46 | USD to ZMW 26.3 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index Same 0 | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1869.13 Down -1.42% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 14154.97 Up +0.93% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 31720.5 Up +1.24% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 658.96/OZ UP +0.12% | Copper US$ 4.54/lb UP +0.23% | Zinc US$ 3 174.00/T UP 1.66% | Brent Crude Oil US$ 79.31/BBP UP +1.06% | Platinum US$ 1 000.80/OZ UP +0.85% #N/A