Aanaskola naya ye kenongelo nopethimbo lyomvula woo
Omunambelewa omukuluntu pitithi muuministeli welongo, Sanet Steenkamp oti indile aavali naatekuli yaanona ya kwashilipaleke kutya aanona yawo otaya thiki nawa kenongelo nokugaluka ko nombili nonande opethimbo lyomvula, okuya kaleka momagumbo inaku kala oko ekandulopo lyomukundu nguka gwokutila omeya omale.
Steenkamp okwa yamukula komapulo goshikundaneki shoNamibian Sun konima sho sha ndhindhilike kutya aavali oyendji koshitopolwa shokonooli otaya kaleke unenenene uunona uushona momagumbo itau yi kenongelo, oshoka oondjila odha patwa komeya omolwa omuloka omuwanawa.
Moku talelapo ohela oskola Engoyi Combined School mOshitopolwa shaShikoto, uunona omulongo wu li mokinda owa li wa faula nota ku fekelwa kutya aavali otaye wu indi ke ko koskola omolwa oondjila ndhoka dhu udha omeya shoka hashi tula oomwenyo dhuunona moshiponga, oshoka ohau ende owo awuke uuna tau yi notaugaluka koskola.
Shi ikolela ku Steenkamp, kakele koshili kutya oshitopolwa kehe osha pumbwa okukala nompangela ontiyali ndjoka tayi vulu okulongithwa uuna ompangela yotango ya ponyo, aavali naatekuli naya ikwatele ko yoyene woo ya kwashilipaleke kutya uunona wawo otau thiki koskola nawa noitau pitililwa po kootundi.
Okwa tsikile ko ta ti kutya okwa nyolela aakuluntuwiliki ayehe yelongo oontumwafo te ya pula oolopota dhaashoka shi li komutunda(kooskola) kombinga yefundja.
“Shoka tu na okuuva ko osho shoka kutya oshitopolwa kehe osha pumbwa okukala shi na ompangela ontiyali ndjoka tayi vulu okulongithwa uuna ompangela yotango ya ponyo,” Steenkamp a ti.
“Koombonge dhuuministeli, ohatu gandja omathaneko nomakwatho nohatu tumu ko kiitopolwa niitopolwa, ngaashi paVeta yElongo onti- 3 yomo2020, ope na iinakugwanithwa yimwe hayi mpwakulilwa aakuluntuwiliki yelongo.”
“Onkene aakuluntuwiliki yelongo, shampa ya tala konkalo, oshoka oyo ye li popepi nooskola notaya vulu okumona omauyelele nuupu nomeendelelo okuza kaataleliskola nokaakuluntuskola, nopo ihe taya katuka nokugandja omathaneko gawo.”
“Ngele ope na oshiponga shontumba tashi hweenene nenge sha nika okufaalela oomwenyo dhaantu, nena aavali naatekuli otaya ka tseyithilwa opo uunona wu kale komagumbo nenge ooskola dhi pate thiluthilu.”
“Onkene oshikondolongo shetu shoku ninga omathaneko ga pamba elongo osho shi li mekwatathano noombushe miilonga yawo aaningi yomathaneko yalwe. Kakele, natu uve ko onkalo yongashingeyi kutya uuna poskola yontumba pwa ningwa (holoka) sha, omatokolo ohaga ningwa meendelelelo. Shono ohashi ningwa mbalambala uuna aantu ye li muudhigu.”
Steenkamp okwa pandula aavali naatekuli mboka haya kwashilipaleke kutya aanona yawo ohaya yi kenongelo, ta ti shoka otashi holola eitulomo lyawo melongo lyoyana nonande onkalo oya dhigupala.
Okwi indile woo aamwayina aakuluntu, aavali naatekuli ya thindikile uunona koskola ngele ope na omalimbililo kutya uunona ou li muudhigu wokutaaguluka omeya.
“Ashike ngele opu na aamwayina aakuluntu, aatekuli nenge aavali mboka taya vulu okuthindikila uunona mbuka, otatu ke shi pandula noonkondo. Kakele, shampa omuvali ina manguluka, na tseyithile oskola opo pu ningwe oonkambadhala dha nkene uunona tau ka endithwa po mwaashoka wa pitililwa po kusho pethimbo wa faula.
“Dhimbulukwa woo kutya oshikulukulu iishana noondombe hadhi udha, shika hasho oshikando shotango. Ooskola naavali oya mwene nale omvula ya loka moshili. Otwa pumbwa okukwashilipaleka kutya uunona wetu naalongi yetu kaye li moshiponga shokusa omeya, notaya vulu oku ka longela po komeho ethimbo ndjoka ya kanitha molwa onkalo ndjika yomeya.”
Momukokomoko gwoomvula twa zi otwa kundana omaso gaanona ge etwa kiiponga yokusa omeya miishana nomuundombe womeya.
[email protected]
Steenkamp okwa yamukula komapulo goshikundaneki shoNamibian Sun konima sho sha ndhindhilike kutya aavali oyendji koshitopolwa shokonooli otaya kaleke unenenene uunona uushona momagumbo itau yi kenongelo, oshoka oondjila odha patwa komeya omolwa omuloka omuwanawa.
Moku talelapo ohela oskola Engoyi Combined School mOshitopolwa shaShikoto, uunona omulongo wu li mokinda owa li wa faula nota ku fekelwa kutya aavali otaye wu indi ke ko koskola omolwa oondjila ndhoka dhu udha omeya shoka hashi tula oomwenyo dhuunona moshiponga, oshoka ohau ende owo awuke uuna tau yi notaugaluka koskola.
Shi ikolela ku Steenkamp, kakele koshili kutya oshitopolwa kehe osha pumbwa okukala nompangela ontiyali ndjoka tayi vulu okulongithwa uuna ompangela yotango ya ponyo, aavali naatekuli naya ikwatele ko yoyene woo ya kwashilipaleke kutya uunona wawo otau thiki koskola nawa noitau pitililwa po kootundi.
Okwa tsikile ko ta ti kutya okwa nyolela aakuluntuwiliki ayehe yelongo oontumwafo te ya pula oolopota dhaashoka shi li komutunda(kooskola) kombinga yefundja.
“Shoka tu na okuuva ko osho shoka kutya oshitopolwa kehe osha pumbwa okukala shi na ompangela ontiyali ndjoka tayi vulu okulongithwa uuna ompangela yotango ya ponyo,” Steenkamp a ti.
“Koombonge dhuuministeli, ohatu gandja omathaneko nomakwatho nohatu tumu ko kiitopolwa niitopolwa, ngaashi paVeta yElongo onti- 3 yomo2020, ope na iinakugwanithwa yimwe hayi mpwakulilwa aakuluntuwiliki yelongo.”
“Onkene aakuluntuwiliki yelongo, shampa ya tala konkalo, oshoka oyo ye li popepi nooskola notaya vulu okumona omauyelele nuupu nomeendelelo okuza kaataleliskola nokaakuluntuskola, nopo ihe taya katuka nokugandja omathaneko gawo.”
“Ngele ope na oshiponga shontumba tashi hweenene nenge sha nika okufaalela oomwenyo dhaantu, nena aavali naatekuli otaya ka tseyithilwa opo uunona wu kale komagumbo nenge ooskola dhi pate thiluthilu.”
“Onkene oshikondolongo shetu shoku ninga omathaneko ga pamba elongo osho shi li mekwatathano noombushe miilonga yawo aaningi yomathaneko yalwe. Kakele, natu uve ko onkalo yongashingeyi kutya uuna poskola yontumba pwa ningwa (holoka) sha, omatokolo ohaga ningwa meendelelelo. Shono ohashi ningwa mbalambala uuna aantu ye li muudhigu.”
Steenkamp okwa pandula aavali naatekuli mboka haya kwashilipaleke kutya aanona yawo ohaya yi kenongelo, ta ti shoka otashi holola eitulomo lyawo melongo lyoyana nonande onkalo oya dhigupala.
Okwi indile woo aamwayina aakuluntu, aavali naatekuli ya thindikile uunona koskola ngele ope na omalimbililo kutya uunona ou li muudhigu wokutaaguluka omeya.
“Ashike ngele opu na aamwayina aakuluntu, aatekuli nenge aavali mboka taya vulu okuthindikila uunona mbuka, otatu ke shi pandula noonkondo. Kakele, shampa omuvali ina manguluka, na tseyithile oskola opo pu ningwe oonkambadhala dha nkene uunona tau ka endithwa po mwaashoka wa pitililwa po kusho pethimbo wa faula.
“Dhimbulukwa woo kutya oshikulukulu iishana noondombe hadhi udha, shika hasho oshikando shotango. Ooskola naavali oya mwene nale omvula ya loka moshili. Otwa pumbwa okukwashilipaleka kutya uunona wetu naalongi yetu kaye li moshiponga shokusa omeya, notaya vulu oku ka longela po komeho ethimbo ndjoka ya kanitha molwa onkalo ndjika yomeya.”
Momukokomoko gwoomvula twa zi otwa kundana omaso gaanona ge etwa kiiponga yokusa omeya miishana nomuundombe womeya.
[email protected]
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article